احکام جنابت (قرآن)آیاتی از قرآن به احکام جنابت اختصاص یافته است که به آنها می پردازیم. ۱ - احکام جنابتجنابت دارای احکامی است به به بیان برخی از آنها با توجه به آیات قرآن می پردازیم. ۱.۱ - بطلان نمازنماز، با حالت جنابت باطل است. یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری حتی تعلموا ما تقولون ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا..ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید- مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب (برای وضو یا غسل) نیافتید، با خاک پاکی تیمم کنید! (به این طریق که) صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا... وان کنتم جنبـا فاطهروا... او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه..ای کسانی که ایمان آورده‌اید، چون به نماز برخاستید، صورت و دستهایتان را با آرنج بشویید و سر و پاهایتان را تا قوزک مسح کنید. و اگر جنب بودید خود را پاک سازید. و اگر بیمار یا در سفر بودید یا از جای قضای حاجت آمده بودید یا با زنان نزدیکی کرده بودید و آب نیافتید با خاکی پاک تیمم کنید و صورت و دستهایتان را با آن مسح کنید. خدا نمی‌خواهد شما در رنج افتید، بلکه می‌خواهد که شما را پاکیزه سازد و نعمتش را بر شما تمام کند، باشد که سپاس گزارید. " جنب"- همانطور که در جلد سوم تفسیر نمونه ذیل آیه ۴۳ سوره نساء اشاره کرده‌ایم- مصدری است که بمعنی" اسم فاعل" آمده، و در اصل بمعنی" دور شونده" است زیرا ریشه اصلی آن که" جنابت" بمعنی" بعد" و دوری است، و اگر شخص" جنب" به این عنوان نامیده میشود بخاطر آن است که باید در آن حال، از نماز و توقف در مسجد و مانند آن دوری کند، و این کلمه (جنب) هم بر مفرد، هم بر جمع و هم بر مذکر و هم بر مؤنث اطلاق میشود، اطلاق" جار جنب" بر همسایه دور بهمین مناسبت است. ممکن است ضمنا از اینکه قرآن در آیه فوق میگوید بهنگام نماز اگر جنب هستید غسل کنید استفاده شود که غسل جنابت جانشین وضو نیز میشود. ۱.۲ - جواز عبور از مساجدعبور از مساجد، با حالت جنابت جایز است. یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة... ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا..ای کسانی که ایمان آورده‌اید، آن گاه که مست هستید گرد نماز مگردید تا بدانید که چه می‌گویید. و نیز در حال جنابت ، تا غسل کنید، مگر آنکه راهگذر باشید. و اگر بیمار یا در سفر بودید یا از مکان قضای حاجت بازگشته‌اید یا با زنان جماع کرده‌اید و آب نیافتید با خاک پاک تیمم کنید و روی و دستهایتان را با آن خاک مسح کنید. هرآینه خدا عفو کننده و آمرزنده است یکی از معانی جمله «الا عابری سبیل» عبورکنندگان از مساجد است. در روایات و اخبار تفسیر دیگری برای آیه نیز آمده است و آن اینکه منظور از صلاة در آیه محل نماز گذاردن و مسجد است یعنی در حال جنابت وارد مساجد نشوید، سپس کسانی را که عبورا از مسجد می‌گذرند استثناء فرموده و میگوید الا عابری سبیل یعنی می‌توانید در حال جنابت عبورا از مسجد بگذرید و از بعضی روایات استفاده میشود که جمعی از مسلمانان و صحابه پیامبر صخانه‌هایی در اطراف مسجد پیامبر صساخته بودند که درهای آن به مسجد گشوده می‌شد و به آنها اجازه داده شد که در حال جنابت از مسجد بگذرند بدون اینکه در آن توقف کنند. ولی باید توجه داشت که لازمه تفسیر فوق این خواهد بود که کلمه صلاة در آیه به دو معنی آمده باشد یکی به معنی خود" نماز" و دیگر به معنی" محل نماز" زیرا دو حکم مختلف در آیه فوق بیان شده، یکی خودداری از نماز در حال مستی و دیگری خودداری کردن جنب از ورود در مساجد (البته استعمال یک لفظ در دو معنی یا بیشتر چنان که در اصول گفته‌ایم مانعی ندارد ولی خلاف ظاهر است و بدون قرینه جایز نیست اما روایات فوق می‌تواند قرینه آن باشد). ۱.۳ - حرمت توقف در مساجدتوقف در مساجد، با حالت جنابت حرام است. یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری حتی تعلموا ما تقولون ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا وان کنتم مرضی او علی سفر او جاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم ان الله کان عفوا غفورا. ای کسانی که ایمان آورده‌اید، آن گاه که مست هستید گرد نماز مگردید تا بدانید که چه می‌گویید. و نیز در حال جنابت، تا غسل کنید، مگر آنکه راهگذر باشید. و اگر بیمار یا در سفر بودید یا از مکان قضای حاجت بازگشته‌اید یا با زنان جماع کرده‌اید و آب نیافتید با خاک پاک تیمم کنید و روی و دستهایتان را با آن خاک مسح کنید. هرآینه خدا عفو کننده و آمرزنده است مقصود از «صلوة» به قرینه «الا عابری سبیل» ممکن است جایگاه متعارف نماز یعنی مساجد باشد. ۱.۴ - حرمت مسح قرآنمسح نوشته‌های قرآن، در حال جنابت و بدون طهارت حرام است. انه لقرءان کریم• فی کتـب مکنون• لا یمسه الاالمطهرون. هر آینه، این قرآنی است گرامی قدر، • در کتابی مکنون. • که جز پاکان دست بر آن نزنند.بنا بر اینکه منظور از «مطهر بودن»، پاکی از حدث و جنابت باشد. ۲ - پانویس۳ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «احکام جنابت (قرآن)» رده‌های این صفحه : جنابت | موضوعات قرآنی
|